We zijn collega’s, geen vrienden!

Sta je soms versteld van de hoeveelheid privégegevens die verspreid wordt op de werkvloer? Problemen met familie, seksuele uitspattingen, politieke voorkeuren, absurde hobby’s, … Lees tips om collega's en 'werkvrienden' te onderscheiden en hoe je ongewenste vriendschap van een collega aanpakt.

Waarom vertellen we over ons privé leven?
Op het werk ben je al snel meer dan 8 uur per dag samen met collega's en ontstaat er vaak een waas van vriendschap en groepsgevoel. Denk echter niet dat al je collega's je vriend of vriendin kunnen of willen worden. In een normaal wervingsproces wordt je collega gekozen op basis van hun competentie op werkvlak. Uiteraard wordt er vaak ook bekeken of het zal klikken met de toekomstige collega's maar uitkijken wie je in vertrouwen neemt op het werk is een belangrijke boodschap. 

Ben je opgestaan met een fikse ruzie, heb je iets ongelooflijks meegemaakt of sluimeren er allerlei zorgen in je hoofd? Deze situaties geven onmiddellijk aanleiding tot het vertellen van soms té persoonlijke informatie omdat het moeilijk wachten is tot je beste vriendin 's avond bereikbaar is of tot je eens bij je moeder kan stoppen om je hart te luchten. Hoe langer de wachtperiode, hoe meer we verleid worden tot het vertellen van ons verhaal aan collega’s. Ook een stilte tijdens de lunch of koffiepauze is voor sommigen onder ons genoeg om persoonlijke situaties aan te kaarten om die verduivelde stilte toch maar een halt toe te roepen.

Valkuilen van vriendschap op het werk
Het verkeerd inschatten van collegaschap kan nefast zijn voor je verdere carrière. Niet iedereen heeft namelijk steeds het beste met je voor. Wat kan er gebeuren als je de verkeerde personen vertrouwd of te veel informatie te grabbel gooit?

• Gemiste promoties: Soms kan je werkgever vanuit je informatie (al dan niet terecht) afleiden dat je geen tijd of energie zal hebben om de nieuwe uitdaging tot een goed eind te brengen.
• Mobbing: Door persoonlijke weetjes te vertellen, geef je anderen voer om je te pesten.
• Conflicten: Een meningsverschil op privévlak kan ontaarden in een conflict  op de werkvloer. We denken bijvoorbeeld aan supporters van verschillende clubs of sporters, het al dan niet verkiezen van bontmantels, doorgedreven vegetarisme...
• Roddels: Verhalen die je vertelt aan die ene collega, worden vaak doorverteld op een andere manier, soms worden ze ook aangepast in functie van hoe die collega over jou denkt. Je onschuldige verhaal kan zo een leven op zich beginnen leiden en je afschilderen als iemand die je eigenlijk helemaal niet wil zijn.
• Werkvolume: Als een collega meer een vriend(in) wordt, is het soms moeilijk om fouten of een laag werkvolume aan te kaarten op een duidelijke manier. Soms hebben we al snel de neiging om "niet te hard" te willen overkomen en mist de boodschap zo zijn doel. 

Vriendschap op het werk, het kan
Waar je ook werkt, er is vaak iemand waar je je goed bij voelt. Daarentegen is het ook zo dat het onmogelijk is een bedrijf te vinden waar iedereen voor elkaar door het vuur zou gaan. Een balans vinden is de kunst. Neem de tijd om te onderzoeken of een collega echt een vriend kan worden. Vriendschappen ontstaan meestal na jaren samen op school of in een club te vertoeven. Op het werk is dit net zo. Na een maand kan je dus nog niet echt spreken over vriendschap.

“Collega’s zijn” is natuurlijk meer dan samen taken tot een goed einde brengen. Een goede collega zorgt ook mee voor een goede werksfeer en houdt rekening met anderen. Vertel dus zeker over die leuke romantische film die je gisteren zag, de lekkere kalkoen dit weekend of een opkomende klusjesdag waar je echt niet naar uit kijkt. Vermijd echter om onderwerpen die je nauw aan het hart liggen in de groep te gooien. 

Ben je een vriend of collega?
Het is niet steeds makkelijk om het verschil op te merken tussen vriendschap en collegaschap. We geven hieronder enkele knipperlichten die een teken kunnen zijn van de overgang van collega naar vriendschap. Vertrouw je deze collega en zou je langzaam een vriendschap op willen bouwen, dan kan je deze signalen positief beantwoorden. Wil je echter liever je werk en privé iets meer gescheiden houden, dan is dit het uitgelezen moment om dit duidelijk te maken. "Negatieve" signalen kan je geven door zelf neutrale mails te blijven sturen, niet in te gaan op persoonlijke uitnodigingen zonder collega’s...

• Je ontvangt meer mails dan van andere collega's en de mails krijgen soms een persoonlijke toets
  Vriend:  Beantwoord de mails op een vlotte manier, stuur zelf ook af en toe een mailtje of ga even langs op haar bureau.
  Collega: Laat sommige mails onbeantwoord als er geen werkopdrachten in staan of antwoord op een neutrale manier.
  
  
• Een aangepaste handtekening ( vb. Groetjes in plaats van Met vriendelijke groeten )
  Vriend: Gebruik af en toe ook een verkleinwoord of aangepaste handtekening.
  Collega: Blijf steeds je standaard handtekening gebruiken.
  
  
• Je ontvangt een persoonlijke attentie van een collega ( vb. een persoonlijk verjaardagscadeautje )
  Vriend: Laat duidelijk blijken dat je het leuk vindt dat je collega aan je dacht.
  Collega: Hou je reactie neutraal en geef subtiel een hint dat ze volgende keer beter ook samen met de andere collega’s een cadeau koopt, afzonderlijke cadeau’s kunnen namelijk voor afgunst zorgen bij de andere collega’s.
  
  
• Afspreken na het werk ( samen uit eten, uitnodiging op feestje zonder andere collega’s... )
  Vriend: Ga in op de uitnodiging en zorg voor een attentie als blijk van dank.
  Collega: Weiger de uitnodiging. Een excuus gebruiken mag hier perfect, het is namelijk niet de bedoeling om de andere collega te kwetsen maar enkel om het te houden bij collegaschap.
  
  
• Extra werk van je overnemen zonder dit kenbaar te maken aan andere collega’s
  Vriend: Bedank haar en kijk of je zelf ook eens kan helpen.
  Collega: Maak duidelijk dat het echt niet hoeft om je te helpen of schakel af en toe zelf een andere collega in om je te helpen als dat nodig is.
  
  
• Vriendschapverzoek op sociale netwerksites
  Vriend: Aanvaard het verzoek. Je kan het verzoek later nog verwijderen of aanpassen als je dat nodig vindt.
  Collega: Negeer het verzoek maar wees consequent naar andere collega’s toe. 

TIP: maak een rubriek aan waar je alle collega’s of verre vrienden plaatst en pas de instellingen zo aan dat er zo goed als geen privé gegevens te zien zijn.

Zelf zorgen voor vriendschap
Soms komen we op het werk mensen tegen waarbij we ons heel erg op ons gemak voelen. Dit kan ervoor zorgen dat je vaker wenst af te spreken met deze collega. Hieronder enkele tips die een vriendschap helpen opstarten.

• Wees in eerste instantie neutraal: Start niet met honderduit te praten zonder dat er ook maar iemand de mogelijkheid krijgt om zelf nog iets in te brengen in het gesprek. Zware onderwerpen zoals chronische ziektes en familiale problemen hou je best nog even voor je zelf.
• Luister naar je collega: Door te luisteren naar je collega, zal je merken of deze open staat voor een eventuele vriendschap met jou. Bovendien kan je hierdoor te weten komen of je wel enkele dezelfde interesses hebt.
• Laat een ballonnetje op: Vertel over kleine zaken zoals een uitje met de kinderen, leuke barbeque en probeer aan te voelen of er oprechte interesse is in je verhaal.
• Onthou persoonlijke zaken van je collega: Belangrijke afspraken, klusjes die ze ging afwerken, verjaardag…

Verlies je andere collega’s niet uit het oog. Met hoe meer collega’s je immers zakelijk overeen komt, hoe groter de kans is dat je iemand later als vriend kan beschouwen. Bovendien zullen je collega’s het dan minder erg vinden dat je wat meer tijd spendeert met een andere collega. Als Rita telkens 10 minuten praat met Els bij het koffieapparaat zal dit Marijke opvallen. Praat Rita met veel collega’s en soms 5 minuten langer met Els, zal Marijke hier niets achter zoeken.

We hebben in dit artikel enkele tips gegeven om het bekomen van een vriendschap op het werk te bevorderen of net niet. Uiteraard blijft de booschap dat indien je een vriendschap wilt bewerkstelligen, hier enige spontaniteit aangewezen is. Mist je boodschap spontaniteit, dan kan de inhoud van je boodschap zelfs verkeerd begrepen worden en zorgen voor spanningen. Een vriendschap sluiten op het werk is niet verkeerd maar wees steeds op je hoede om zo ook jezelf te beschermen.